دیزاین اسپرینت چیست؟
دیزاین اسپرینت روشی برگرفته از تفکر طراحی [1] است که اولین بار در سال ۲۰۰۹ توسط گوگل ونچرز [2] ایجاد شد و هدف آن طی کردن کل مراحل طراحی تا تست محصول یا خدمت برای حل یک چالش در تنها ۵ روز به صورتی مدیریت شده و قابل کنترل است.
همان طور که گفته شد، دیزاین اسپرینت برگرفته از تفکر طراحی است اما بر خلاف تفکر طراحی که اساسا یک چارچوب ذهنی و طرز فکر است که در زمینه‌های مختلف مانند کسب و کارها کاربرد پیدا کرده است، دیزاین اسپرینت یک متدولوژی است. به این معنا که مراحل دقیقا مشخص و تعریف شده‌ای دارد که آن را برای مدیران جذاب‌تر از تفکر طراحی می‌کند.
داستان دیزاین اسپرینت به سال ۲۰۰۹ برمی‌گردد. GV که از تفکر طراحی سود می‌برد نیاز به یک متد روشمندتر، سریع‌تر و قابل پایش‌تر در حل مسائل و توسعه را احساس کرد و به جیک نپ [3] که یک طراح متخصص در تفکر طراحی بود ماموریت داد تا چنین روشی را ایجاد کند. نتیجه کار جیک نپ دیزاین اسپرینت بود که تا سال ۲۰۱۲ در گوگل باقی ماند و مورد آزمایش و توسعه قرار گرفت و در این سال اولین اطلاعات از آن عمومی شد. اما تا سال ۲۰۱۶ راهنمای اصلی و کامل آن وجود نداشت.
در سال ۲۰۱۶، جیک نپ دست به انتشار کتاب راهنمای دیزاین اسپرینت زد و از آن زمان تا امروز دیزاین اسپرینت در نقاط مختلف دنیا و در چالش‌های مختلفی مورد آزمون قرار گرفته است.
نسخه منتشر شده در کتاب نپ، نسخه‌ای پنج روزه از دیزاین اسپرینت است که در روز اول تا سوم مساله و مسیر توسعه مشخص شده، راه حل‌های مختلف برای آن پیشنهاد می‌شود. سپس از بین این راه‌حل‌ها یک راه حل انتخاب می‌شود و در روز چهارم برای ایجاد نمونه اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرد. نمونه اولیه در روز پنجم با چند کاربر نهایی مورد آزمایش قرار می‌گیرد.
برای دیزاین اسپرینت نیاز است تا افراد اصلی تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر حضور داشته باشند. در حقیقت بخش بزرگی از طراحی راه حل وابسته به شناخت این افراد از مشتریان و تخصص آن‌ها در حوزه کاری خودشان است. به طور مثال ممکن است برای طراحی محصول جدید یک کارخانه مدیر مارکتینگ، مدیر محصول، مدیرعامل، مدیر اجرایی، مدیر تحقیق و توسعه و مدیر امور مشتریان حضور داشته باشند. هر یک از این افراد بخشی از ایجاد راه حل نهایی را بر عهده دارند. سوالی که در این مورد ممکن است پیش بیاید این است که این افراد آیا نمی‌توانستند خود یک محصول تولید کنند؟ پاسخ این است که فرآیند تولید یک محصول به دلایل مختلفی، زمان زیادی طول می‌کشد که در نتیجه این موضوع نمی‌توان مدیران را درگیر آن کرد. اما در دیزاین اسپرینت در یک مدت کوتاه یک محصول ملموس قابل تست به وجود می‌آید که با کاربر نهایی آن مورد آزمایش قرار می‌گیرد و نتیجه مشخص می‌شود.
دیزاین اسپرینت چند شعار اصلی دارد:
- کار دسته جمعی به صورت فردی
یکی از مشکلات فعالیت‌های دسته جمعی بازدهی پایین آن است. علاوه بر این در فعالیت‌های دسته‌جمعی معمولا برخی از افراد غلبه و نفوذ بیشتری بر جمع دارند که هر دو این موارد مانع برای نوآوری هستند. در دیزاین اسپرینت افراد همگی در یک محل و هم‌زمان فعالیت مشابهی را انجام می‌دهند ولی گفتگویی صورت نمی‌گیرد.
- گفتگو فقط در صورت وجود چیزی ملموس اتفاق می‌افتد.
در دیزاین اسپرینت اگر قرار باشد صحبتی انجام شود حتما باید با اشاره به چیزی ملموس باشد و به چیزی اشاره کنیم یا ارجاع دهیم. ضمنا صحبت‌ها انفرادی است و گفتگوی دسته‌جمعی و شلوغی اتفاق نمی‌افتد.
- شروع کردن مهم‌تر از کامل بودن است.
در همه مراحل دیزاین اسپرینت تاکید ما در اجرای امور در زمان معین و مشخص آن است. درست و کامل بودن تصمیم‌ها از خبرگی تیم ناشی می‌شود و در نهایت همواره در ذهن داریم که تصمیم‌گیرنده نهایی درباره درست بودن بر عهده کاربر نهایی است و نه متخصصان طراح. که این مساله در یوزر تست مشخص می‌شود.
- خلاقیت فرآیندی مهم‌تر از خلاقیت فردی است.
قاعدتا انتظار نداریم افراد در همه حالات خلاق و در بهترین وضعیت باشند. بنابراین بار ایجاد خلاقیت را بر دوش فرآیند می‌اندازیم. یعنی فرآیند ما در دیزاین اسپرینت به گونه‌ای است که با استفاده از فعالیت‌های مناسب و ترکیب آن‌ها بخش خلاق ذهن افراد را فعال و خلاقیت افراد را با یکدیگر ترکیب می‌کنیم.
در سال ۲۰۱۸ جیک نپ و جاناتان کورتنی [4] با استفاده از تجربه برگزاری تعداد زیادی دیزاین اسپرینت نسخه‌ای ۴ روزه از دیزاین اسپرینت را معرفی کردند که در آن تنها دو روز به حضور کل تیم نیاز بود. این نسخه فشرده تفاوت‌های دیگری با نسخه ۵ روزه هم دارد اما تفاوت اساسی آن همین نیاز به حضور دو روز تیم کامل است. چون تیم دیزاین اسپرینت از تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران شرکت یا سازمان تشکیل می‌شود که جدا کردن آن‌ها از سازمان برای مدت طولانی مشکل است. به همین دلیل در نسخه دوم دیزاین اسپرینت فعالیت‌ها به گونه‌ای تغییر کردند تا بتوان در دو روز نیاز به تیم را به انتها رساند.
مزایای دیزاین اسپرینت
دیزاین اسپرینت به واسطه مدل فرآیند دارای مزایای زیادی در توسعه راه حل‌های کسب و کاری است که تا اینجا برخی از آن‌ها را ذکر کردیم. این مزایا را می‌توان در قالب مزایای مدیریتی، مزایای نوآورانه و مزایای انسان‌محور تقسیم بندی کرد که هر یک زیرمجموعه‌های دیگری هم دارند. به طور مثال دیزاین اسپرینت به بهبود وضعیت و شاخص‌های نیروی انسانی کمک می‌کند که این مورد را در قالب مزایای مدیریتی می‌توان دسته بندی کرد. مهم‌ترین مزایای دیزاین اسپرینت را می‌توان در قالب موارد زیر ذکر کرد:
- ایجاد محصول قابل لمس در قالب نمونه اولیه
- استفاده از دانش اختصاصی موجود در سازمان که مرتبط با مشتریان خود آن کسب و کار می‌شود
- زمان توسعه و تحقیق کوتاه
- یوزر تست و دریافت دیدگاه کاربر نهایی درباره محصول
- روشمند بودن دیزاین اسپرینت
- قابلیت پایش مدیریتی فرآیند
- عدم نیاز به طی شدن چندباره مراحل توسعه در نتیجه حضور مدیران ارشد در این مراحل
- ایجاد بخشی از برنامه مارکتینگ با توجه به اجرای Map در روز اول که ذی‌نفعان و روش ارائه ارزش به ایشان را در آن گنجانده‌ایم
- استفاده از خلاقیت و نوآوری همه افراد
- ایجاد دیدگاه مشترک درباره سیاست‌های محصول و کسب و کار در بین اعضای تیم و همسو شدن ایشان
- تقویت کار تیمی پس از برگزاری دیزاین اسپرینت
دیزاین اسپرینت در چه مواردی کاربرد دارد؟
همان طور که گفته شد دیزاین اسپرینت یک متد است که پایه‌های آن بر اساس دیزاین ثینکینگ است و بنابراین می‌تواند در موارد متنوعی کاربرد داشته باشد که مساله‌ها دارای پیچیدگی زیاد هستند. اما اگر بخواهیم به طور موردی اشاره کنیم دیزاین اسپرینت را می‌توان در توسعه پلن‌های مارکتینگ و دیجیتال مارکتینگ، توسعه تجربه کاربری و رابط کاربری (UXUI)، توسعه محصول، توسعه مدل کسب و کاری با موفقیت به کار برد. البته هر یک از این موارد دارای درجات سختی متفاوتی هستند. با این حال موضوع مهم این است که در نهایت کاربران نهایی نسبت به پروتوتایپ چه واکنشی نشان می‌دهند.
مسیر نو با استفاده از روش‌های بکار رفته در دیزاین اسپرینت برای مسائل مختلف نمونه‌های متفاوتی از دیزاین اسپرینت و همچنین متدهای دیگر را ایجاد کرده است که هر یک در مورد خاصی کاربرد دارند.
چه چیزهایی در موفقیت دیزاین اسپرینت موثر هستند؟
طبیعی است که دیزاین اسپرینت به عنوان یک فرآیند که دارای جزئیات زیاد و فشردگی قابل ملاحظه است می‌تواند از عوامل مختلفی اثر بپذیرد. مهم‌ترین این عوامل تیم است. تیم که از افراد مختلف سازمان تشکیل می‌شود توسعه دهنده اصلی راه حل است که نقش بسزایی در بازخورد مشتری دارد. عامل بعدی پیچیدگی مساله یا مشکلی است که قصد حل آن را داریم. عامل سوم که بر دیزاین اسپرینت بسیار موثر است وجود و عملکرد Faciliator یا تسهیلگر است که بدون وجود او و دخالت در فرآیندها اجرای دیزاین اسپرینت ممکن نیست. همچنین همکاری تیم با تسهیلگر و اعتماد به وی و پایبندی به زمان‌بندی بر عملکرد نهایی اثرگذار است.
[1] Jonathan Courtney
[2] Design Thinking
[3] Google Ventures
[4] Jake Knapp
مسیر نو
ما برای طراحی راه حل‌های مسایلی که به نوآوری نیاز دارند، راه‌حل‌های مختلفی ارائه می‌دهیم که همه پیش از به کار گیری مورد سنجش و تست با مشتری نهایی و واقعی قرار می‌گیرد. ما در مسیر طراحی همراهیتان می‌کنیم تا به بازار فروش برسید.
